Literatura renesansu w Polsce
Przyjmuje się, że renesans to epoka literacka, która zaczęła się w 1500, a skończyła około roku 1620. Polska odradzała się wtedy, zyskiwała coraz większe znaczenie na mapie Europy, dzięki czemu nastąpił także rozwój literatury. Nadwiślańskie Bractwo Literackie, pierwsze europejskie towarzystwo tego typu, powstało nieco przed początkiem epoki, w roku 1488. Polska była wtedy krajem otwartym, więc poza elitą, pisarzami byli także cudzoziemcy. Pisano nadal po łacinie (szczególnie poezji w XVI wieku). Twórcami cieszącymi się sławą w tym okresie był https://www.ast.pl/ Klemens Janicki czy Mikołaj Hussowczyk.
W literaturze renesansowym twórcy starali się pisać w języku polskim, żeby dotrzeć do wszystkich, nie tylko elit. Rozwinął się przekład klasycznych dzieł łacińskich, by przybliżyć ich treść masowemu czytelnikowi. Popularne stały się facecje, czyli krótkie, żartobliwe utwory zakończone pointą, nie starające się jednak umoralniać (na przykład „Facecje polskie”). Ważnym dziełem tego okresu jest „O obrotach sfer niebieskich” Mikołaja Kopernika, które już na zawsze zmieniło myślenie ludzi na temat ruchu planet. Wszyscy znamy też innego Mikołaja, Mikołaja Reja, i jego zdanie „A niech narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.
Pisarz w swoich działach zajmował się tematyką społeczną, etyką i polityką. Nie tylko on pisał o polityce – temat ten interesował również innych znanych pisarzy tego okresu, między innymi Andrzeja Andrzeja Frycza Modrzewskiego czy Piotra Skargę (autor „Kazań sejmowych”). Popularne stały się fraszki, czyli krótkie utwory wierszowane, o tematyce humorystycznej, zakończone pointą. Autorem fraszek był Jan Kochanowski. Poza fraszkami pisarz stworzył tragedię („Odprawa posłów greckich”) oraz treny po śmierci swojej córki. Innym sławnym twórcą tego okresu, który jednak tworzył już pod na jego końcu, na początku baroku, był Mikołaj Sęp Szarzyński („Rymy albo wiersze polskie”). Na schyłek renesansu przypada także twórczość Adama Władysławiusza czy Walentego Roździeńskiego.
Literaturę tę można nazwać literaturą mieszczańską, dla której charakterystyczna była walka z dominacją szlachty nad innymi grupami społecznymi. Coraz więcej pisało się o życiu „plebsu”, o stosunkach w świecie zwykłych ludzi.